Gizli Şeker (Prediyabet) Nedir?

Gizli şeker veya tıbbi adıyla **prediyabet**, kandaki glukoz seviyesinin normalden yüksek, ancak diyabet teşhisi koyulacak kadar yüksek olmadığı bir durumdur. Prediyabet, **tip 2 diyabetin öncüsü** olarak kabul edilir ve kontrol altına alınmazsa, yıllar içinde tam teşekküllü diyabete dönüşebilir.

Prediyabet teşhisi konulan bireylerin, **beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle** diyabeti önleme veya geciktirme şansı vardır.

Gizli Şeker (Prediyabet) Neden Olur?

Prediyabetin temel nedeni, **insülin direnci** ve **pankreasın yeterli insülin üretememesi** ile ilişkilidir. İşte prediyabetin başlıca nedenleri:

• **Genetik Faktörler** – Ailede diyabet öyküsü olması riski artırır.
• **Sağlıksız Beslenme** – Aşırı işlenmiş gıda, şekerli ve karbonhidrat ağırlıklı diyetler kan şekeri seviyesini yükseltebilir.
• **Fazla Kilo ve Obezite** – Özellikle karın bölgesindeki yağlanma insülin direncine yol açar.
• **Hareketsiz Yaşam Tarzı** – Egzersiz eksikliği insülin direncini artırabilir.
• **Polikistik Over Sendromu (PCOS)** – Kadınlarda insülin direnciyle bağlantılıdır.
• **Uyku Apnesi** – Kan şekeri dengesizliklerine neden olabilir.

Gizli Şeker (Prediyabet) Belirtileri Nelerdir?

Gizli şeker, genellikle **belirti vermeden** ilerler. Ancak bazı kişilerde şu belirtiler görülebilir:

• Çabuk acıkma ve tatlı krizleri
• Yorgunluk ve halsizlik
• Odaklanma zorluğu
• Gece sık idrara çıkma
• Kilo alımı veya kilo verme güçlüğü
• Ciltte koyu renk değişimleri (akantozis nigrikans)

Gizli Şeker Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur?

Prediyabet tanısı koymak için doktor tarafından bazı kan testleri yapılır:

• **Açlık Kan Şekeri Testi** – 100-125 mg/dL arasındaysa prediyabet olabilir.
• **Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT)** – 140-199 mg/dL arasındaki değerler prediyabeti gösterir.
• **HbA1c Testi** – %5.7-6.4 arasındaki değerler prediyabeti işaret eder.

Gizli Şeker Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gizli şeker tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri oldukça önemlidir:

• **Sağlıklı Beslenme:** Düşük karbonhidratlı, lif açısından zengin gıdalar tüketmek gerekir.
• **Düzenli Egzersiz:** Haftada en az 150 dakika yürüyüş, bisiklet veya yüzme gibi aktiviteler yapılmalıdır.
• **Kilo Kontrolü:** Fazla kilolardan kurtulmak insülin direncini azaltabilir.
• **Şeker ve Rafine Karbonhidratlardan Kaçınmak:** Beyaz ekmek, şekerli içecekler ve tatlılar sınırlandırılmalıdır.
• **Uyku Düzeni:** Yetersiz uyku insülin dengesizliğine yol açabilir.

Gerekli durumlarda doktor kontrolünde **metformin** gibi ilaçlar kullanılabilir.

Gizli Şeker (Prediyabet) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Gizli şekerin diyabete dönüşme ihtimali nedir?

Eğer önlem alınmazsa, gizli şeker hastalarının %70’e yakını **tip 2 diyabet** hastası olabilir.

Gizli şeker tamamen iyileşebilir mi?

Evet! Sağlıklı bir yaşam tarzıyla **gizli şeker geri döndürülebilir** ve diyabet riski önlenebilir.

Gizli şeker ilaç kullanmadan tedavi edilebilir mi?

Çoğu kişi için **diyet ve egzersiz yeterlidir**, ancak bazı durumlarda doktor ilaç önerebilir.