Hemokromatozis (Hemokromatoz) Nedir?

Hemokromatozis, vücudun gereğinden fazla demir emmesine neden olan bir rahatsızlıktır. Demir, hayati bir mineraldir ancak fazlası karaciğer, kalp ve pankreas gibi organlarda birikerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Genetik veya edinilmiş olabilir.

Hemokromatozis (Hemokromatoz) Türleri Nelerdir?

Hemokromatozis, **birincil (genetik) ve ikincil (edinsel)** olmak üzere iki ana gruba ayrılır:

• Genetik (Hereditary) Hemokromatozis: HFE geni mutasyonundan kaynaklanır ve kalıtsaldır.
• İkincil (Sekonder) Hemokromatozis: Kronik kan transfüzyonları, alkolizm, kronik karaciğer hastalıkları gibi nedenlerle ortaya çıkar.

Hemokromatozis (Hemokromatoz) Neden Olur?

Bu hastalığın temel nedeni, vücudun ince bağırsakta normalden fazla demir emmesidir. Ana nedenler şunlardır:

• Genetik faktörler: HFE gen mutasyonları
• Kan transfüzyonları: Aşırı kan nakli
• Karaciğer hastalıkları: Siroz, hepatit C
• Aşırı alkol tüketimi

Hemokromatozis (Hemokromatoz) Belirtileri Nelerdir?

Hemokromatozis erken evrede belirti vermeyebilir. Ancak ilerledikçe şu belirtiler ortaya çıkabilir:

• Eklem ağrıları
• Yorgunluk ve halsizlik
• Karın ağrısı
• Ciltte bronz veya gri renk değişikliği
• Karaciğer büyümesi
• Kalp ritim bozuklukları
• Şeker hastalığı (diyabet)

Hemokromatozis (Hemokromatoz) Nasıl Teşhis Edilir?

Hastalık genellikle rutin kan testleri sırasında tespit edilir. Kesin teşhis için aşağıdaki testler yapılır:

• Serum ferritin testi: Vücuttaki demir seviyesini ölçer.
• Transferrin saturasyonu: Demir taşıma kapasitesini belirler.
• Genetik testler: HFE gen mutasyonunu tespit eder.
• Karaciğer biyopsisi: Demir birikimini ölçmek için yapılır.

Hemokromatozis (Hemokromatoz) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavi, vücuttaki fazla demirin atılmasına odaklanır. Başlıca yöntemler şunlardır:

• Flebotomi (Kan alımı): Fazla demirin vücuttan uzaklaştırılması için düzenli olarak kan bağışı yapılması.
• Şelasyon tedavisi: Demir bağlayıcı ilaçlarla vücuttan atılması.
• Demir açısından zengin gıdalardan kaçınma: Kırmızı et, deniz ürünleri ve alkolün sınırlandırılması.

Hemokromatozis (Hemokromatoz) Hakkında Sık Sorulan Sorular

1. Hemokromatozis ölümcül müdür?

Erken teşhis ve tedavi ile ölümcül olmayabilir. Ancak tedavi edilmezse ciddi organ hasarına yol açabilir.

2. Kimler risk altındadır?

Genetik yatkınlığı olanlar, sık kan transfüzyonu alanlar ve kronik karaciğer hastalığı bulunanlar risk altındadır.

3. Hemokromatozis diyeti nasıl olmalı?

Demir içeriği yüksek besinlerden kaçınılmalı, alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır.